dolaşmaq

dolaşmaq
f.
1. Dolaşıq düşmək, pırtlaşmaq, bir-birinə qarışmaq. Saçları dolaşdı. İp dolaşıb.
2. Dolanmaq, sarılmaq, ilişmək. Hərçəndi oynamaq ona yaraşır; Siyah zülfü qamətinə dolaşır. Aşıq Hüseyn. Ayı zənciri ilə ağaca dolaşıb dartınır və bağırırdı. S. S. A.. <Şirzad> yeridikcə hündür qalxmış qanqal və sirkan kolları qıçına dolaşırdı. M. İ..
3. Gəzmək, dolanmaq. Dolaşdım dünyanı, gəzdim baş-başa; Sənin kimi gözəl görmədim, haşa! A. Ə.. <Cavad bəy:> Qoy bir az dincəlsin, ovda da dolaşsın, onda Firuz bəyin təbi gələr, yazar. T. Ş. S.. // Uçaraq dövrə vurmaq. Qartallar göy üzündə dolaşır. – Görürlər təyyarələr göy üzündə dolaşır. M. S..
4. Yayılmaq, intişar etmək. Zavodda pulların tapıldığına dair şad bir xəbər dolaşdı. S. Rəh.. // «Ağızdan-ağıza», «ağızlarda», «dillərdə» sözləri ilə – deyilmək, yayılmaq. <Zeynal:> . . Mənim adım bu vaxtadək dildən-dilə dolaşır. C. C.. <Rzaqulu xanın> Parisin teatr və sair ədəbiyyat səhnələrində oxuduğu leksiyalar və müəssir xitabələr ağızdan-ağıza dolaşaraq, nəhayət, qəzetlərdə və jurnallarda dərc olunardı. M. S. O..
5. məc. dan. Nahaqdan işə düşmək, çətin və çıxılmaz vəziyyətə düşmək.
6. məc. Sataşmaq, toxunmaq, öcəşmək. Ey molla dayı, gəl bu müsəlmanə dolaşma! Ə. Q.. Bəylərə, xana dolaşmaq da zarafatmı məgər? Ə. N..
7. Çaşmaq, karıxmaq, sözünün dalını gətirə bilməmək, qarışdırmaq. O, sözünün axırında dolaşdı.
8. Bir sıra sözlərə qoşularaq müxtəlif ifadələr və tərkiblər əmələ gətirir, məs.: əlayağa dolaşmaq, ağlı dolaşmaq, dili dolaşmaq.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • dolaşma — «Dolaşmaq»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ayaq — 1. is. 1. İnsan və heyvanın yeriməsinə xidmət edən bədən üzvü. Balaca ayaq. Qarın üstündə heyvan ayağının izi var. Ayaq barmaqları. – Təkərlərin səsi, atların ayaqlarının tappıltısı meşələrə səs salırdı. N. N.. Fərraşlar Məşədi Həsəni yıxıb… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dil — 1. is. 1. anat. İnsan və onurğalı heyvanların ağız boşluğunda olub, qidanın çeynənilib udulmasına kömək edən və onun dadını bildirən, insanda isə, əlavə olaraq, danışıq səslərinin əmələ gəlməsində iştirak edən orqan. Dillə dadmaq. Dili ilə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dolanmaq — 1. f. 1. Bir şeyin ətrafında fırlanmaq, hərlənmək, dövr eləmək, aylanmaq; dövrə vurmaq. Bu binanın ətrafını on dəqiqəyə dolanmaq olar. – Hüseynağa şeylərin daşınmasını gözləmədən yuxarı çıxıb buruğu dolandı. M. İ.. Dörd tərəfimdəki mərzlərlə… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • gəzmək — f. 1. Yerimək, dolaşmaq. Müəllimə, bəs neçin bir iki gündür biz əvvəlki kimi oxuya oxuya kəndi gəzmirik? C. C.. Uşaqlar çox vaxt qolsuz bir köynəklə yaşıl ot üstündə ayaqyalın gəzirlər. M. C.. // Ümumiyyətlə, hərəkət etmək, hərəkətdə olmaq. –… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ilişmək — f. 1. Taxılmaq, taxılıb qalmaq, bir şeyə keçib qalmaq. <İlyasın> saçlarına quru ot və saman çör çöpləri ilişmişdi. Ə. M.. // Qarmaq, mıx kimi iti bir şeyə keçmək. Paltarım mıxa ilişdi. – Çəpərdən hoppananda dəsmal tikana ilişdi. M. C.. Tez… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qapı — is. 1. Girib çıxmaq üçün evin, yaxud barının və s. nin divarında açıq yer, deşik, habelə bu deşiyi qapamaq üçün taxtadan, dəmirdən və s. dən düzəldilən qurğu. Divara qapı açmaq. Ev qapısı. Qapını örtmək. Ara qapı (iki otağın arasındakı qapı).… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • uçmaq — 1. f. 1. Qanadlar vasitəsilə havada hərəkət etmək, havaya qalxıb getmək, havada gəzmək. Havada quşlar uçur. – Hələ tamam qurumamış yağış gölləri; Üzərində bulud bulud uçur milçəklər. S. V.. Dağın baş tərəfinə yaxın bir yerdə qartallar uçurdu. M.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • əl-ayaq — top. Qollar ilə qılçalar birlikdə. Əl ayağını bağlamaq. Əl ayağı titrəmək (əsmək). – <Köməkçi dedi:> Səriyin əl ayağını, sürün onu bəri. . . Nə olubdur? C. C.. Hatəmxan evin yerindən tərpənmir, Pası əl ayağını uzadır və onu yerə çırpırdı. S …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qırınc — tüşmək: (Qax) dolaşmaq, pırtlaşıq düşmək. – Anam ip açırdı, ipi qırınc tüşdüyüçün çox əyləndi …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”